گل ماهور که با نام‌های دُرماهى و زرماهى نیز شناخته می شود، گیاهی است با گل‌های طلایی و متعلق به تیره‌ی خرگوشک با ارتفاعی که گاهی به اندازه یک انسان می‌رسد. معروفیت درمانی این گیاه، بیشتر مربوط به تأثیر آن در معالجهء سرماخوردگی، آنژین و برونشیت است. به علت تأثیر آرامش‌بخش این گیاه، جهت تسکین حالت‌های عصبی، اضطراب، اختلال‌های ضربان قلب و ناراحتی‌های معده نیز استفاده می‌شود. در خصوص استعمال خارجی برای نمونه در رفع درد مفصل‌ها به صورت کمپرس و در بهبود زخم‌ها و سوختگی به صورت پانسمان به‌کار می‌رود.

گل ماهور، بومی قاره اروپا و آسیاست. زیستگاه طبیعی آن در ایران، دامغان است و در غالب مناطق استپی، دامنه های کوهستانی و بیشه زارها و علف‌زارهای شهرستان دامغان می‌روید و بیشتر خاک‌های گچی شن دار و قلوه سنگ دارهای کوهستانی را ترجیح می‌دهد.

دوران گل دهی و زمان برداشت آن‌ها خرداد تا شهریور است. قسمت‌های مورد استفاده گل ماهور گل‌ها، برگ‌ها و گاهی ریشه ها است. این گیاه که در هر شرایط آب و هوایی رشد می‌کند حداقل 200 گونه مختلف دارد. نوع معمولی آن که گل‌های زردی دارد دارای خواص درمانی متعدد است که در این مطلب به ذکر چند خاصیت آن پرداخته‌ایم.

خواص دم کرده گل ماهور

سال‌هاست که از گل ماهور برای درمان بیماری‌های مرتبط با سیستم تنفسی استفاده می‌شود. دم کرده گل این گیاه ناراحتی تنفسی مانند آسم، سرفه های مزمن و ذات‌الریه را درمان می‌کند و خلط آور است. علایم بیماری‌هایی مانند اسهال، بواسیر و عفونت مثانه را بهبود می‌دهد و با انگل‌ها مقابله می‌کند.

* دم کرده آن استرس و کم خونی را برطرف می‌کند.

* خاصیت ضداسپاسمی آن گرفتگی معده را رفع می‌کند.

* این گل برای نرم شدن پوست آسیب دیده مفید است.

* سرشار از کلسیم، کرومیم، کبالت، منیزیم، نیاسین، فسفر، سیلیکون، سدیم، ویتامین A و C است.

* دم کرده گل‌های این گیاه تسکین دهنده قوی است و برای درمان میگرن از آن استفاده می‌شود.

* آب این گیاه و پودر تهیه شده از ریشه های خشک آن زگیل را از بین می‌برد.

* دم کرده آن خواب آور است.

* مالیدن دم کرده برگ آن روی زخم باعث بهبود عفونت می‌شود.

* عملکرد غده تیروئید را بهبود می‌بخشد، بیمارانی که در مرحله درمان هستند قبل از مصرف این گیاه با پزشک خود مشورت کنند.

* خاصیت خلط آور دارد.

* التهاب نای را درمان می‌کند.

* مصرف آن به افرادی که از ناراحتی گوارشی مانند بواسیر، یبوست، اسهال و عفونت مثانه رنج می‌برند، توصیه شده است.

* در از بین بردن کرم‌های روده ای موثر است.

* گزش حشرات و تاول را درمان می‌کند.

* روغن آن عفونت‌های میکروبی و بیماری‌ها را از بین می‌برد.

* عفونت ادراری را برطرف می‌کند.

* در معالجه تب یونجه موثر است.

* ترکیبی از روغن زیتون و دم کرده آن، گوش درد را درمان می کند.

طرز مصرف

می‌توان مقداری از گل‌های تازه یا خشک این گیاه را بعد از دم کردن در یک لیتر آب، صاف کرد و روزانه، 3 تا 4 فنجان نوشید. جوشانده‌ی آن، بیشتر جهت استعمال خارجی تهیه می‌شود. در مورد سرماخوردگی، گرد را می‌توان به صورت انفیه به بینی کشید و همچنین می‌توان گیاه را به مدت یک هفته، در نیم لیتر روغن زیتون یا روغن بادام شیرین و نیم لیتر الکل قرار داده و به جهت مداوای رماتیسم و سرماخوردگی به صورت استعمال خارجی به کار برد.

شربت

25 گرم گل و 50 گرم شکر را در یک لیتر شیر بجوشانید، صاف کنید و در موارد سرفه مزمن و هر نوع ناراحتی ریوی یا سینه ای روزانه 6 قاشق از این شربت را بنوشید.

استعمال غیر خوراکی

اگر چند برگ گل ماهور را در شیر بجوشانید له شده آن به صورت ضماد بر روی کورک و انواع زخم‌های جلدی قرار دهید، تأثیر مفیدی می‌گذارد و نیز حمام آن‌ها برای مداوای اولسرها و بواسیر استفاده می‌شود.

موارد مصرف در زیبایی

چند برگ تازه گل ماهور را در شیر بپزید و به صورت مرهم روی پوست قرار دهید. بسیاری از ناراحتی‌های خاص پوست‌های خشک و شکننده با این مرهم برطرف می‌شوند. از گل‌های گل ماهور رنگ زردی به دست می‌آید که بانوان روم باستان از آن برای رنگ کردن موهای خود از آن استفاده می‌کردند.

طریقه جمع آوری

گل‌های این گیاه را باید در هوای آفتابی به صورت تدریجی که گیاه گل می‌دهد چید و فقط کاسه و سیخک آن را بدون حقه گل جمع آوری کرد و گلبرگ‌ها نباید پلاسیده شوند و باید به سرعت آن‌ها را در خشک کن با حد اکثر دمای 60 درجه سانتی‌گراد خشک کرد که در این حال به رنگ زرد روشن می‌مانند و بوی آن‌ها عسلی است.