یکی از بیماری هایی که بسیاری از ما در فصل سرما بیش از سایر فصول، دچار آن می شویم، سرماخوردگی یا زکام می باشد. سرماخوردگی غلبه سردی و بلغم به مغز می باشد؛ یعنی زکام در مغز سر، که طب سنتی برای درمان سریع و جلوگیری از پیشرفت و عفونت های حاصله از آن توصیه های ارزنده ای دارد که در ذیل به مواردی از آن اشاره می گردد.
البته پیشگیری و اقدامات پیشگیرانه در این زمینه نیز حایز اهمیت می باشد که در قسمت توصیه های بهداشتی برای فصل سرما به آن اشاره شده است.

1- برای شروع زکام کمپرس گرم روی سر بوسیله پارچه ای گرم و نمک داغ به طوری که بیمار گرمی آن را در مغز سر  احساس کند، مفید است.
برای این کار مقداری نمک دریا را در ظرفی ریخته و گرم نمایید. در حین داغ شدن نمک، می توانید برای جلوگیری از سوختن آن، مرتب آن را هم بزنید.
یکی از خصوصیات نمک آن است که گرما را به مدت طولانی در خود نگه می دارد.
پس از داغ شدن نمک، آن را سریعاً داخل یک پارچه یا کیسه ریخته و بر روی سر قرار دهید. با این کار شاید بیماری و نزله رفع شود و به سینه نریزد. یعنی به سرفه های خلط دار منجر نگردد و باعث عفونت سینه نشود.
2- گیاه سحا یا مقداری سیاه دانه را نزدیک بینی قرار داده و آن را ببوید، تا نزله (زکام) از بینی خارج و به سینه نریزد.
3- نباید به صورت طاقباز خوابید، بلکه باید خواب را کم کرده و نشسته خوابید و در شب نیز دو سه بار از خواب بیدار شد. بدین طریق مانع از ورود خلط و عفونت به داخل سینه در موقع خواب می شود؛ چرا که ورود ترشحات پشت حلق به مجاری تنفسی و ریه، باعث پونومونی (ذات الریه) می گردد، این ترشحات باید از طریق مجاری بینی دفع شوند و یا این که از طریق مری وارد معده شده و از بدن دفع گردند.
4- در موقع بیداری بایستی اگر احساس خارش و ناراحتی کند، اخلاط خود را بیرون داده تا به سینه فرو نرود و خروج آن از راه بینی در ابتدا، کار آسانی است و اگر به طریقی که در بند (2) ذکر شد، انجام شود بسیار مفید است، مخصوصاً برای آنهایی که سینه تنگ (بیماری آسم) و ریه های ضعیف دارند، چون ممکن است نزله به سل تبدیل شود.
5-  مواد غذایی ترش و شور و همچنین سرد و تر (بلغم زاها) را نخورید.
6- مربای بنفشه را در صبح میل نمایید و بعد ماء الشعیر هم روی آن بخورید.
7- غذا باید شوربا (سوپ) باشد که در آن کدو، تره، روغن بادام و آرد جو استفاده شده باشد و در صورتی که بیمار تب دارد بدون گوشت باشد. همچنین خوردن نیم رو (تهیه شده با تخم مرغ رسمی و روغن سالم) نیز توصیه می شود.
8 – پس از پایان زکام، حمام کردن گرم و بخور دادن با بخار دم کرده بابونه، پونه، مرزنجوش و بومادران مفید است و باعث جلوگیری از آبریزش بینی و ترمیم مجاری می گردد.  همچنین بخور دادن سندروس و کندور نیز توصیه می گردد.
ضمناً نباید از آبریزش بینی جلوگیری کرد مگر در اواخر بیماری وقتی که مطمئن شدیم، به سینه نریخته و آب بینی زیاد است.


تذکر:
- خوردن آنتی هیستامین جهت بند آمدن زکام و آبریزش بینی به هیچ وجه توصیه نمی شود. جلوگیری از آبریزش بینی در ابتدای سرماخوردگی، باعث ریختن آن داخل سینه و عفونت سینه می شود. خوردن قرص ها نیز باعث سرکوب شدن علایم سرماخوردگی می شود، ولی برخورد صحیح آن است که با انجام موارد فوق الذکر ظرف یکی دو روز اخلاط و بیماری از بدن دفع گردد.